Τρίτη 4 Ιουνίου 2013

Κάποιος





Κάποιος ακούει μέσα μου κι ακούει ότι μ’ ακούει.
Με συναντάει το απόγευμα σε μια γωνιά του δρόμου,
μαντεύοντας ποιος θα ’ναι εκεί κι όσα θα μου συμβούνε.

Κάποιος που είναι μέσα μου χτίζει ένα σπιτάκι
και το γκρεμίζει γρήγορα πριν να το κατοικήσω.
Κάποιος που είναι πάντοτε μπροστά και δεν μ’ αφήνει
κλείνοντας και φράζοντας το δρόμο, να περάσω.

Κάποιος κινείται μέσα μου και ξεκινάει σαν τρένο
γεμάτος ανυπόμονους κι ωραίους ταξιδιώτες.
Κάποιος μου λέει πως είναι αργά και δεν θα ’ρθουνε εγκαίρως
να μας γλιτώσουν οι καλοί απ’ τις κακές διαθέσεις.

Κάποιος μου λέει, για στάσου, ένα λεπτό περίμενε.
Στάσου να δω ποιος είσαι εσύ, ποιος είναι αυτός, πού πάμε.
Μα ήταν άλλος από αυτόν που νόμιζα πως ήταν
και που ’ναι πάντα μακριά από εκείνο που είναι.

Κάποιος θυμάται μέσα μου έναν παλιό του φίλο.
Τότε που πέφταν κανονιές η μια πάνω στην άλλη.
Κάποιος μου λέει, δεν είμαι εγώ, που γράφω αυτή την ώρα
μα ένα χέρι ελαστικό που σπρώχνει το δικό μου.

Κάποιος μιλάει μέσα μου όταν μιλάω με κάποιον.
Και του εξηγεί πώς γίνεται το κάθετι στον κόσμο.
Πώς γίνεται το ανώμαλο απ’ το κανονικό.
Κι ο καπνός απ’ τη φωτιά πώς βγαίνει γαλανόλευκος.

Κι απ’ τη βροχή το σύννεφο πώς χαμηλώνει αθόρυβα.
Κι αδειάζοντας πώς πέθαινε επάνω από τα σπίτια.
Κι από την πόρτα του μυαλού μια σκέψη πώς μπαινόβγαινε
αλείβοντας τα λόγια της με της μιλιάς το μέλι.

Ένας σκορπιός τρυπήθηκε απ’ το κεντρί του μόνος του.
Κάποιο ρολόι αδέσποτο μπερδεύοντας τις ώρες,
χτυπούσε οκτώ στις έντεκα και δώδεκα στη μία.
Απάνω στο καμπαναριό ή μέσα στην καρδιά μου.

Ανοίξτε αμέσως για να μπει αυτός ο κάποιος – κάποιος.
Να μπει απ’ το παράθυρο όπως μια πεταλούδα
που με κοιτάει όταν κοιτώ μέσα στον εαυτό μου,
μες στο δικό μου πρόσωπο, το πρόσωπο ενός άλλου.

[Νάνος Βαλαωρίτης, Ποιήματα - 2 - Η ανισόρροπη Μούσα 1963-1965]

Δευτέρα 3 Ιουνίου 2013

Ενθάδε Κείται


Και μια φωνή μου ψιθυρίζει να’ ρθω εδώ να μείνω.
Στο κοιμητήριο των καλών προθέσεων,
στον τάφο μιας ωραίας ελπίδας
όπου θα καταθέσουνε στεφάνια οι ανθοδέσμες κι οι αυταπάτες.

Ενθάδε κείται η ιδέα που είχα για τον εαυτό μου.
Ολόκληρο ένα κεφάλαιο της ζωής μου είναι εδώ κλεισμένο.
Όταν όλα πήγαιναν καλά κι ήτανε όλα ρόδινα.
Μέσα στο βιβλίο που ήμουνα ο ίδιος, θύτης, θύμα κι αναγνώστης.

Αλλά δεν ήρθε εγκαίρως ο εαυτός μου στο μέρος το καθορισμένο.
Ίσως να σταμάτησε ένα ρολόι – κι ίσως αυτός που διάβαζε
να πήδηξε μια σελίδα απ’ το βιβλίο και να τ’ άφησε.
Ίσως ν’ άλλαξαν οι προφητείες και να σκοτείνιασαν οι οιωνοί.
  
Κι έμεινα με τη μετασχηματισμένη ιδέα του εαυτού μου.
Και τώρα ενθάδε κείται ο θυρωρός της σκέψης μου της κεντρικής.
Με τα’ αντικλείδι μου στου νου το χέρι ο κλέφτης
κι ο παλιατζής των αποφάσεων μου.
  
Ενθάδε κείται ωραία προκλητική η σελίδα.
Η χαμένη από τον εαυτό μου – αλλά κανείς δεν έμαθε
ποτέ το πώς και το γιατί να σκίστηκε από το βιβλίο.
Με τέτοιον τρόπο οριστικό και μυστηριώδη κι άγνωστο.

[Νάνος Βαλαωρίτης, Ποιήματα - 2 - Η ανισόρροπη Μούσα 1963-1965]



Κυριακή 2 Ιουνίου 2013

Το Ρολόι που Σταμάτησε στις Επτά


«Σ’ έναν από τους τοίχους του δωματίου μου κρέμεται ένα ωραίο παλιό ρολόι που δε δουλεύει πια. 
     Οι δείκτες του, σταματημένοι, δείχνουν πάντοτε την ίδια ώρα: εφτά ακριβώς.
     Σχεδόν πάντα, το ρολόι είναι μόνο ένα άχρηστο διακοσμητικό πάνω σ’έναν ασπριδερό και άδειο τοίχο. Ωστόσο, υπάρχουν δύο στιγμές στη διάρκεια της μέρας, δύο φευγαλέες στιγμές, που το παλιό ρολόι μοιάζει να ανασταίνεται από τις στάχτες του σαν το φοίνικα.
     Όταν όλα τα ρολόγια της πόλης μέσα στην τρελή τους πορεία δείχνουν εφτά, όταν όλοι οι κούκοι και τα μηχανικά γκονγκ σημάνουν εφτά φορές, το παλιό ρολόι της κάμαράς μου δείχνει να παίρνει ζωή. Δύο φορές την ημέρα, μία το πρωί και μία το βράδυ, το ρολόι μου νιώθει σε απόλυτη αρμονία με το υπόλοιπο σύμπαν.
     Αν κάποιος κοίταζε το ρολόι εκείνες τις δύο στιγμές θα έλεγε ότι λειτουργεί στην εντέλεια… Μόλις, όμως, περάσει εκείνη η στιγμή, όταν όλα τα ρολόγια πάψουν να σημαίνουν και οι δείκτες τους συνεχίσουν το μονότονο δρόμο τους, το παλιό μου ρολόι χάνει το βηματισμό του και παραμένει πιστό σ’εκείνη την ώρα που κάποτε σταμάτησε.
     Εγώ αγαπώ αυτό το ρολόι. Κι όσο περισσότερο μιλώ γι’ αυτό, τόσο περισσότερο το αγαπώ. Γιατί νιώθω ότι ολοένα και περισσότερο του μοιάζω.
     Είμαι κι εγώ σταματημένος σε μια στιγμή. Κι εγώ νιώθω καρφωμένος και ακίνητος. Κι εγώ είμαι, κατά κάποιον τρόπο, ένα άχρηστο διακοσμητικό σ’ έναν άδειο τοίχο.
     Όμως επίσης απολαμβάνω τις φευγαλέες στιγμές κατά τις οποίες, μυστηριωδώς, έρχεται η ώρα μου.
     Εκείνη την ώρα νιώθω ζωντανός. Όλα είναι ξεκάθαρα και ο κόσμος γίνεται υπέροχος. Μπορώ να δημιουργήσω, να ονειρευτώ, να πετάξω, να πω και να αισθανθώ περισσότερα πράγματα εκείνες τις στιγμές απ’ όσα όλον τον υπόλοιπο καιρό. Αυτές οι αρμονικές συγκυρίες επαναλαμβάνονται συχνά, σαν μια αναπόφευκτη αλληλουχία.
     Την πρώτη φορά που το ένιωσα προσπάθησα να γαντζωθώ σ’εκείνη τη στιγμή, νομίζοντας ότι θα μπορούσα να την κάνω να διαρκέσει για πάντα. Δεν έγινε έτσι όμως. Όπως στο φίλο μου, το ρολόι, έτσι κι εμένα μου ξεφέυγει ο χρόνος των άλλων.
     … Όταν περάσουν οι στιγμές αυτές, τα υπόλοιπα ρολόγια, που φωλιάζουν σε άλλους ανθρώπους, συνεχίζουν την πορεία τους, κι εγώ επιστρέφω στο ρουτινιάρικο στατικό μου θάνατο, στη δουλειά μου, στις συζητήσεις του καφενείου, στην ανία μου, που συνηθίζω να αποκαλώ ζωή.
     Ξέρω, όμως, ότι η ζωή είναι άλλο πράγμα.
     Ξέρω ότι η ζωή, η αληθινή, είναι το άθροισμα εκείνων των στιγμών που, μολονότι φευγαλέες, μας επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε το συντονισμό μας με το σύμπαν.
     Σχεδόν όλος ο κόσμος νομίζει -ο δυστυχής- ότι ζει.
     Υπάρχουν μόνο στιγμές πληρότητας, και εκείνοι που δεν το ξέρουν κι επιμένουν να θέλουν να ζουν διαρκώς, θα μείνουν καταδικασμένοι στον γκρίζο και επαναληπτικό βηματισμό της καθημερινότητας.
     Γι’ αυτό σ’ αγαπώ, παλιό μου ρολόι. Γιατί εσύ κι εγώ είμαστε το ίδιο.»

Aπόσπασμα από το βιβλίο «Να σου πω μια ιστορία» του Jorge Bucay (Eκδόσεις Opera, 2008 - μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος), βασισμένο στο διήγημα του Papini «The Clock Stood at Seven». (Tο διήγημα είναι ένας μονόλογος ενός ατόμου που γράφει μόνος του στο δωμάτιό του).
Ο Μπουκάι προσθέτει το παρακάτω σχόλιο:

"Ίσως όλοι να ζούμε σε αρμονία μονάχα για ορισμένες στιγμές. Ίσως, τώρα, σ' αυτό το παρόν, η ώρα της αληθινής ζωής να συμπίπτει με την δική σου ώρα. Αν είναι έτσι πράγματι, απόλαυσέ την...! Μπορεί να περάσει...υπερβολικά γρήγορα."